DEMENTIE : HOE HET BEGON : deel 2

Juni 2019

Onze papa heeft dus dertien dagen voor zijn leven gevochten maar zijn lichaam was helemaal op. Zijn organen begonnen één voor één te falen. Ons mama zat in de dagopvang toen de professor ons verwittigde dat er geen hoop meer was. Ik  ben haar toen snel gaan halen zodat ze nog afscheid van hem kon nemen. Maar hoe vertel je aan een dementerende dat haar allerliefste man waarmee ze 63 jaar getrouwd is op sterven ligt en dat ze afscheid moet nemen?

Mijn zus was bij onze papa gebleven en ik reed dus naar ons mama. In mijn hoofd draaiden wel tientallen scenario’s van hoe ik het haar zou kunnen vertellen. Ik ben haar gaan halen en heb haar verteld dat we onze papa gingen bezoeken. In de auto probeerde ik haar voorzichtig uit te leggen dat hij niet zo goed was en wel heel erg ziek was. “Hij gaat toch niet sterven hé?”, vroeg ze me met een zeer angstige blik. Ik antwoordde haar dat hij wel heel erg ziek was en dat de kans groot was, zo verschrikkelijk moeilijk om dit te moeten vertellen. 

Ik was vanbinnen zelf aan het sterven omdat mijn zus en ik net de beslissing hadden moeten nemen, om ons vader waardig te laten gaan en om de apparatuur uit te schakelen. Hadden wij die beslissing niet genomen dat was hij ook gegaan maar dan op een mensonwaardige manier want hij zou stikken. Die dood wilden we hem besparen.

Toen ik met ons mama in zijn kamer kwam, was hij wakker en groette hij haar, hij zei: “Dag moe” en sloot zijn ogen. Dat is het laatste wat hij zei en vijf minuten later was hij dood.

Ons mama die begreep niet dat hij dood was. Ze dacht dat hij sliep. Ze bleef hem maar roepen en in zijn gezicht slaan in de hoop dat hij wakker zou worden. “Mama, onze papa is dood!” “Neen dat is niet waar, hij slaapt, Rie, Rie wordt wakker!” en weer probeerde ze hem wakker te schudden. Ze was vergeten dat hij vijf minuten geleden gestorven was.

Het was niet gemakkelijk, ik zat zelf met mijn verdriet en mijn dementerende moeder was alles vergeten en om de vijf minuten moest ik haar er doen aan herinneren dat hij dood was en vertellen waaraan hij gestorven was en dat hij op haar gewacht had…  Zeer zware periode en ondertussen was ik zelf nog aan het bekomen van het grote verdriet van mijn scheiding. Die periode was ondraaglijk! Dit was ook de periode dat ik het liefst met mijn auto ergens op geknald had.

Ons mama bleef maar maanden naar onze papa vragen en dan moest ik weer heel dat verhaal opnieuw doen. Zeer pijnlijk want elke keer werd ik ook weer met het verdriet om onze papa en met haar verdriet geconfronteerd. Toen besloot ik het anders aan te pakken. Op een dag vroeg ze weer naar onze papa, ik dacht: ”Oh neen, wat zal ik haar vertellen want ze gaat weer verdrietig zijn en dan moet ik weer heel het verhaal doen?” Ik vertelde haar dat hij werken was en ze zei: “Ge liegt want die is al lang met pensioen, die is niet werken!” Ja, daar zat ik dan met mijn mond vol tanden.

Ondertussen vraagt ze nog geregeld naar onze papa. “Zeg, Filie waar is onze pa, ik heb die al een tijdje niet meer gezien?” “Mama, waar zou die zijn?” “Ik weet het niet”, antwoordt ze dan.  Dan zeg ik: “Denk eens goed na, wie staat er op je kast, welke foto en welk potje?” “Is hij dan toch dood?” “Ja, maar zijn ziel leeft in ons verder en hij is elke dag bij ons, mama.” En dan begin ik snel over iets anders. Alles heeft zijn voor- en nadeel en in dit geval is het voordeel dat ze alles direct vergeten is en dat ze weer vrolijk verder doet.

Voor ons, familie en mantelzorgers is het natuurlijk minder vrolijk. Wij vergeten de verhalen niet. Maar daarom wil ik toch graag alle mantelzorgers een hart onder de riem steken en hen een dikke pluim geven voor alle goede zorgen, alle tijd en energie die ze in hun dierbare steken want het is niet te onderschatten.

Om deze blog af te sluiten vertel ik over hoe ik een klik in mijn hoofd moest maken toen ik ons mama voor de eerste keer helemaal moest wassen. Voor een dochter die zeer preuts opgevoed is en haar ouders nooit naakt heeft gezien, was dit wel even uit de comfortzone komen. Ze woonde nog alleen, was ziek en had zich helemaal bevuild. Ik kon haar zo niet in haar bed laten liggen dus nam ik een kom met warm water, deed ik haar nachtkleed uit en waste ik haar van kop tot teen. Verstand op nul en gewoon doen. “Mama, vroeger heb jij mij veel gewassen en nu was ik jou, de rollen zijn omgekeerd nu!” en ik begon te zingen en ze zong vrolijk mee.

November 2013